Wanneer we aan Volendam denken, denken we aan muziek en aan toerisme. De klederdracht van Volendam staat inmiddels symbool voor Nederland. Dat alles is te danken aan de kunstenaars – want Volendam was tot de Tweede Wereldoorlog een kunstenaarsdorp van formaat. Sinds de ‘ontdekking’ van Volendam in 1873 door Henry Havard (1838– 1921) kwamen er kunstenaars van over de hele wereld naar het vissersdorp. Volendam zag er exotisch uit met zijn groene huisjes aan de dijk, een haven vol vissersschuiten met roodbruine zeilen, hurkende mannen met bontmutsen en meisjes met witte kanten mutsjes op hun hoofd. 1.800 kunstenaars uit de hele wereld bezochten het dorp. Volendam werd het grootste kunstenaarsdorp van Europa.
Middelpunt van het kunstenaarsdorp werd vanaf 1881 Hotel Spaander. Leendert en Aaltje Spaander en hun 7 mooie dochters wisten hun hotel goed te verkopen. Zo gingen ze in klederdracht naar openingen van tentoonstellingen onder meer in London. Ze stuurden gericht ansichtkaarten van hun hotel en van het pittoreske Volendam naar kunstacademies over de hele wereld. Leendert liet een schilderij maken door Carl Windels (1869–1954) met de tekst ‘Artist Kom Binne’ – duidelijker kon niet. Leendert Spaander (1855–1955) wilde graag een werkje aan de muur in ruil voor logies. Dat was het begin van de internationale schilderijencollectie van Hotel Spaander. De schilderijen en tekeningen sieren ook vandaag de dag nog de wanden in de oude herberg, de lounge en de gangen van het hotel. In 2021 bestaat Hotel Spaander 140 jaar.
