De oprichting van het Hof van Utrecht in 1530 was een belangrijk en succesvol onderdeel van de juridische unificatie- en centralisatiepolitiek van de Habsburgse landsheer Karel V. Na de Unie van Utrecht in 1579 en het ontstaan van de Republiek der Verenigde Nederlanden had het Hof van Utrecht alleen een rechtsprekende functie. Het was tevens de hoogste rechtsprekende instantie. De raadsheren moesten geschoold zijn in het ius commune, het in geheel Europa aan de universiteiten geleerde recht, en zij pasten dat ook toe, binnen de lijnen van het procedurele recht. De wijze waarop het Hof van Utrecht in die bijna drie eeuwen van zijn bestaan civiele geschillen beslechtte, hier beschreven aan de hand van een tweetal rechtszaken, biedt niet alleen inzicht in de praktische toepassing van het geleerde recht maar ook in de Utrechtse samenleving in het algemeen.
